موسسه آموزش عالی حوزوی حضرت زینب کبری علیهاالسلام رفسنجان

سرکار خانم مرضیه حسنی کبوترخانی چهارمین نفر از طلاب این واحد آموزشی-تربیتی بودند که از پایان نامه خویش با موضوع “آسیب شناسی تبلیغ"در تاریخ 7آبان 93 دفاع نمودند.

استاد راهنمای ایشان حجه الاسلام والمسلمین جناب آقای حمیدفغفور مغربی

استاد مشاور ایشان حجه الاسلام والمسلمین جناب آقای امان الله علی مرادی

استاد داور ایشان حجه الاسلام والمسلمین جناب آقای حسین ملانوری

چکیده

رسالت اصلی پیامبران الهی، تبلیغ و دعوت به سوی ارزشهای اسلامی و الهی است. تبليغ در اسلام به معناي رساندن معارف اسلامي برای شناخت حقایق الهی، ارتباط روحی و معنوی با خدا و رفتار بر اساس آموزه های دینی است. این رساله بیانگر آن است مفید نبودن بعضی تبلیغ­ها و عدم تاثیرگذاری آن­ها، گویای ناکارآمدی تبلیغ و آسیبهای احتمالی در آن است. این آسیبها مربوط به ارکان تبلیغ یعنی مبلغ، مخاطب و محتوای پیام است. اكنون كه هجمه­های وسیع غرب براى نابودى اسلام گسترش پیدا کرده، تنها راه مقابله، استفاده از سلاح تبلیغ دینی است. این رساله، پاسخگوی این سوال است که چه آسیبهایی در زمینه تبلیغ دینی وجود دارد؟ یافته­ها، نشان می­دهد در فرایند تبلیغ، برای مبلغ انواع آسیب­ها وجود دارد: آسیب­های اخلاقی چون ضعف اخلاص و مزد خواهي، ضعف ايمان و اعتقاد راسخ به هدف،ضعف صبر و استقامت، ناهماهنگي گفتار با کردار ، آسیب­های روانی چون ضعف نفس، ضعف ارتباط، منفعت طلبی، آسیبهای علمی چون عدم تسلط بر علوم مرتبط با دین، عدم آشنايي با علوم مرتبط با تبليغ. آسیب های روش شناختی مانند ناآگاهى از روش بيان، عدم رعایت مقتضاى حال، شتاب زدگی در اظهار نظر. آسیب­های مربوط به مخاطب عبارتند از آسیبهای اخلاقی چون هواى نفس، دنیادوستى، تکبر، تعصب و لجاجت. آسیب­های رواني مخاطب عبارت است از: عدم بصیرت، عدم ارضای نیازها، شك گرایی، بهانه­جویى، بى­نیازپندارى، واکنش­های منفی مخاطبان. آسیبهای اجتماعی مخاطب عبارت است از: تقلید كوركورانه، شخصیت گرایى، رفاه طلبي، سنت گرایى، عادات غلط اجتماعی. آسيبهاي وارده از مبلغ بر پيام عبارت است از: عدم پایبندی مبلغ به محتوای پیام، ارائه مطالب غیر مستند، عدم شناخت و توجه به نیاز مخاطب، بی توجهی به القاي تدریجی پيام، سخت­گیری در ابلاغ پیام، بی نظمی و عدم انسجام در کلام. آسیب­های وارده از مخاطب بر پیام عبارت است از: پیش­داوری مخاطب در مورد مبلغ؛ عدم محبوبیت و مقبولیت و علمیت مبلغ از نظر مخاطب، پايين بودن سطح درك و فهم مخاطب، پیش­داوری مخاطب درباره محتوای پیام و تكراري بودن مبلغ.

واژگان کلیدی: تبلیغ، مبلغ، مخاطب، پیام دینی، ابلاغ، آسیب شناسی تبلیغ.